Teknoloji, çokdisiplinli bir etki alanı yaratarak çeviri sahasında da kayda değer bir dönüşüm sürecini tetiklemiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren insan müdahalesi olmaksızın çeviri gerçekleştirme konusundaki sistematik çalışmalar, bilimsel literatürde önemli bir yer edinmiştir. İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde jeopolitik ve stratejik gereksinimlerle hız kazanan araştırmalarda, farklı dillerdeki enformasyonu makine aracılığıyla kavrama ve aktarma ihtiyacı, günümüz bilimsel paradigmasında da geçerliliğini sürdürmektedir. 1960'lı yılların başlarından itibaren Türkiye Cumhuriyeti'nin ve Türkçenin de bu akademik ve teknolojik girişimlere entegre olması, ulusal çeviri bilim tarihimiz açısından dikkate değer bir dönüm noktası teşkil etmektedir.
Çeviri süreçlerinin otomatizasyonu yanında, profesyonel çevirmenlerin mesleki performansını destekleyici teknolojik araçların geliştirilmesi de 1970'li yıllardan itibaren bilişim uzmanlarının araştırma gündeminde kendine yer bulmuş ve 1990'ların ortalarından itibaren piyasaya sürülen bilgisayar destekli çeviri sistemleri, çeviri metodolojisinin vazgeçilmez parçaları olarak yerlerini almıştır.
Türkiye’de makine çevirisi odaklı akademik araştırmalar, 1980'li yılların başlarında mühendislik fakültelerinin öncülüğünde başlamış bulunmaktadır. Eş zamanlı olarak yeni tesis edilen Mütercim Tercümanlık bölümlerinde ise makine çevirisi ve bilgisayar destekli çeviri araçlarına yönelik bilimsel incelemeler, özellikle son yirmi yılda ivme kazanmıştır. Bugün gelinen noktada bilgisayar bilimleri ve çeviribilim disiplinlerinde artan bir ilgi odağı hâline gelen dil ve çeviri teknolojileri konusunda disiplinlerarası araştırmaların nitelik ve nicelik olarak artması da önem teşkil etmektedir.
Dilbilimsel ve teknolojik kaynak bakımından göreceli olarak sınırlı bir konumda bulunan Türkçe için kamusal erişime açık, operasyonel makine çevirisi sistemlerinin inşası; yapay zekâ, doğal dil işleme, çeviribilim, dilbilim ve bilgisayarlı dilbilim alanlarında uzmanlık sahibi bilim insanlarının kolektif çalışmaları ile mümkün olabilecektir. Bu akademik işbirliği sayesinde, bilgisayar destekli çeviri araçları ve benzer dilsel teknolojilerin geliştirilmesi de hız kazanacaktır. Bu bağlamda, makine çevirisi ve diğer çeviri teknolojileri üzerine ulusal düzeyde çalışmalar yürüten araştırmacıların akademik bir platformda buluşması, fikir alışverişinde bulunması ve çalışmalarını konuyla ilgili bilimsel çevrelerle paylaşması, söz konusu işbirliğinin epistemolojik temelini de oluşturacaktır.
İlki Boğaziçi Üniversitesi ev sahipliğinde yapılan Ulusal Çeviri Teknolojileri Kongresi, belirtilen tematik alanlarda Türkiye'deki yükseköğretim kurumlarında, kamu kurum ve kuruluşlarında ve özel sektörde görev yapan bilim insanlarını yazılı ve sözlü çeviri teknolojileri üzerine akademik çalışmalarını bu defa Manisa Celal Bayar Üniversitesi bünyesinde paylaşmaya davet etmektedir. Sunulacak bilimsel çalışmaların sağlam bir kuramsal çerçeveye sahip olması, metodolojik titizlikle elde edilmiş deneysel verilerin analizini içermesi, özgün ve inovatif yaklaşımlar ve öneriler sunması beklenmektedir. Kongrenin resmî dili Türkçedir. Türkiye'de akademik faaliyetlerini sürdüren, anadili Türkçe olmayan değerli katılımcılar için gerekli lojistik düzenlemeler titizlikle yapılacaktır.
Kongrede genel olarak yanıtını aradığımız sorular şunlardır:
Bildiri konuları aşağıdaki başlıkları ve çeviri teknolojileri ile ilgili diğer konuları kapsayabilir:
Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Yerleşkesi (Muradiye Kampüsü), İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi.
Kongre için bildiri özetleri 16 Mayıs - 16 Haziran 2025 tarihleri arasında gönderilebilir. Konuşmacıların bildiri sunumu için 20 dakika, soru-cevap kısmı için ise 10 dakika olmak üzere toplam 30 dakika süresi olacaktır. Bildiri özetleri 250-300 kelime arsında olmalıdır. Ayrıca yaklaşık 100 kelimelik kısa bir biyografi eklenmelidir. Bildiri özetleri mtb@cbu.edu.tr adresine gönderilmelidir. Bildiri dili Türkçedir.
Afiş tasarım: Naz Tuncer (İngilizce Mütercim ve Tercümanlık Öğrencisi)
